Những Sai Lần Trong Việc Lựa Chọn Đàn

Tại sao mọi người chọn đàn cứ phải là nghệ nhân này, nghệ nhân kia, tiệm này , tiêm nọ hay các thương hiệu khác vậy ??? !!! Vấn dề bạn nêu, âu cũng là lẽ thường tình thôi ! Một cây đàn đạt được yêu cầu về đặc tính kỹ thuật và chất âm cũa nó, còn phụ thuộc vào nhiều tố khách quan nữa , chứ ko phải riêng về tài nghệ của người nghệ nhân đó ! 

***
1/ Nguồn nguyên liệu gỗ ( cây gỗ đó có đủ tuổi hay lâu năm ko ? Phôi gỗ lấy ở phần gốc, thân hay ngọn )

2/ Qui trình xử lý gỗ ( Cách ngâm tẩm hoá chất, phương pháp sắp xếp gỗ như thế nào trong lò sấy, thời gian sấy tuỳ thuộc vào mỗi loại gỗ )

3/ Độ ẩm và độ khô của gỗ.

4/ Cấu tạo của "Tom" gỗ ( cấu tạo của thớ gỗ hay cấu trúc thành phần gỗ )

Và nhiều vấn đề khác nữa v.v ...v 

Việc định nghĩa một cây đàn “hay.” Xét cho cùng, một cây đàn hay phải do chính người nghe nhận xét. Mỗi người có một nhận xét riêng, không thể tìm được sự đồng thuận. Nhưng có những tiêu chuẩn cần sự đồng thuận. “Ðiều quan trọng nằm ở những đặc tính kỹ thuật bảo đảm cho một cây đàn được gọi là hay.” Tiêu chuẩn này gồm 5 yếu tố: âm vực, độ vang, độ ngân, không nốt chết, và đánh giá tổng quát.”

Gỗ có thể là tất cả vấn đề. Gỗ tốt cho cây đàn tốt. Và đó cũng là lý do tại sao cùng một loại gỗ, cùng một người làm đàn, không cây guitar nào cho âm thanh giống cây guitar nào. “Ðơn giản, vì cấu trúc các thớ gỗ luôn luôn khác nhau.” 

Một cây guitar có thể nghe rất hay khi được đánh lớn, nhưng hoàn toàn mờ nhạt khi chơi khẽ. Thiếu yếu tố âm vực, còn gọi là range, một cây guitar không thể diễn tả cảm xúc. 

Tiếng vang cũng vậy, một cây guitar thiếu độ vang tạo ra âm thanh của một viên đá rơi xuống mặt hồ, tạo tiếng rất khẽ, rất khô, rồi chết lịm. 

Nếu đàn tạo ra âm thanh, âm thanh ấy tương tự tiếng hát của một ca sĩ. Một cây đàn không thể ngân, như một ca sĩ có tiếng hát “không hơi rung nghèo nàn,” không thể là một cây đàn đúng nghĩa. 

Thiên về kỹ thuật, nhưng quan trọng bậc nhất, là việc bảo đảm một cây đàn không có nốt chết. “Mọi nốt đều “sống” đã khó cho người làm đàn, một nghệ nhân chỉ có thể kiểm tra nốt chết sau khi cây đàn... hoàn tất.” Nốt “chết” là do sóng âm thanh không phù hợp với cấu trúc đàn; điều chỉnh để một nốt được “tái sinh” rất có thể sẽ làm chết những nốt khác. Ðây là một trong những khâu khó nhất của nghệ nhân; nó tương tự bài thi cuối khóa, và quyết định sự thành bại của một tác phẩm nghệ thuật. 

Xét qua mọi yếu tố, âm vang, ngân nga, độ rộng của âm thanh, cuối cùng, người làm đàn phải tổng hợp tất cả mọi yếu tố trong một kết luận chung: đánh lên một hợp âm, hay gẩy khẽ một nốt, tiếng đàn cho cảm nhận ra sao. Sự đánh giá tổng quát âm thanh của cây guitar là bước cuối cùng quyết định khai sinh một nhạc cụ. 

“Chẳng bao giờ có thể khai sinh ngay một cây guitar sau khi hoàn tất.” Làm xong một cây đàn “chưa thể gọi là hoàn tất.” Sự hoàn tất chỉ đến sau khi người làm đàn chỉnh sửa lỗi trên cây đàn, là công việc “làm cho cây đàn tốt thêm 2% mà thôi hoặc hoàn toàn vứt bỏ nó.” Với những hãng Đàn danh tiếng trên thế giới hay một nghệ nhân có tâm với nghề sẽ loại bỏ những cây đàn như vậy. “Tôi không bán những cây đàn không đạt tiêu chuẩn.”


Dù là Đàn nào đi chăng nữa, cũng có Đàn " hay", Đàn "dở" và Tiệm nào hay các Nghệ nhân hoặc những thương hiệu khác cũng vậy, cũng có Đàn "dở", Đàn "hay". Ko thể nói trước trước được điều gì, nếu bạn chưa test thử và lắng nghe bằng tai qua những cây Đàn ấy. Về giá mỗi thương hiệu mỗi khác, bằng hoặc chênh lệch nhiều hay ít , quan trọng ở đây là giá trị về thẩm mỹ âm thanh tính trên cùng 1 mặt sàn giá.


Vì những lý do trên , tại sao trên diễn đàn GP của mình ngày càng có nhiều bạn rao bán đàn như mình đã nói trên *** Là vì quá cường điệu hoá "thần tượng" hoặc nghe những lời đồn đãi hay vì 1 lý do nào khác ...Một phần cũng mang tính thị hiếu và ngộ nhận, do ko am hiểu nhiều về đặc tinh kỹ thuật thẩm âm của cây đàn Guitar.

Bạn đừng nghĩ theo kiểu trưởng giả và không chịu nhìn vào các cửa tiệm hay thương hiệu khác mà bạn không biết. Có thể bạn sẽ bỏ qua một số cây đàn nào đó thực sự đặc biệt đấy.

Ai ai cũng đổ sô đi đặt và mua , nhưng có mấy ai biết được trong số đó có những cây bị lỗi kỹ thuật hoặc giả âm thanh chỉ đạt ở mức độ trung bình ... người mua lúc ban đầu ko cảm nhân được là do chưa có kinh nghiệm. Dùng 1 thời gian sau mới nhận ra , khi so sánh với cây đàn của những người bạn mới thấy có sự khác biệt về âm thanh và sự cố kỹ thuật của nó !


Ở tại TP. HCM có hơn 10 nghệ nhân đóng đàn có tuổi nghề trên dưới 40 năm, chưa bao giờ những nghệ nhân này tự vỗ ngưc xưng danh Đàn của mình đóng hay hơn nghệ nhân này hay nghệ nhân kia và ngược lại . Chỉ khẳng định rằng cây đàn này hay hơn cây đàn kia mà thôi !

Thật ra 1 người nghệ nhân VN giỏi sản xuất ra 10 cây đàn chỉ có 4 - 5 cây là đạt yêu cầu đặc tính kỹ thuật về chát âm thôi ! Còn lại là trung bình hay bị lỗi ( là do những nguyên nhân mình đã nêu trên ) Ngay cả các thương hiệu đàn ngoại cũng vậy, ngoại trừ những hãng đàn danh tiếng thế giới ( với sự kiểm định rất nghiêm ngặt, từ khâu chọn phôi gỗ cho tới khi hoàn tác 1 cây đàn. Nếu ko đạt chuẩn họ sẽ loại bỏ ngay ) .

Nếu như mình chọn đàn thì minh sẽ chọn 10 nghệ nhân, sẽ chọn được 30- 40 cây đạt yêu cầu trong tổng số 100 cây , còn hơn là chọn 1-2 nghệ nhân trong số 20 cây mà chỉ chọn được vỏn vẻn chỉ có 8 - 10 cây , nhiều khi ko chừng chỉ chọn được 4-5 cây thôi ! . Các mem đi chọn đàn của "Tổ chức chọn Đàn Miềm Nam "rất am hiểu về việc này , mỗi đợt đều lượn vòng qua 6-7 tiêm của những nghệ nhân làm đàn chứ ko nhất thiết là 1-2 tiệm có tiếng tăm nào đấy !

Còn về việc bạn có ý định đặt đàn với số tiền kh phải là nhỏ, bạn cũng nên cân nhắc trước khi đưa ra quyết định bạn ah ! Khi đặt vào tình thế chuyện đã rồi dù muốn hay ko bạn cũng phải lấy thôi !

Với cây đàn tầm giá bạn đưa ra thì sự chọn lựa rất lớn, Đàn Việt hoặc đàn Nhật đã qua sử dụng ( đàn của những người đi hợp tác lao động hoặc du học sinh đem về thôi, chứ còn Dàn Nhật cũ bây giờ là hàng "Rác" từ Campuchia đem về VN , hầu như đa phần được tân trang lại và bán trên thị trương rất nhiều ) Bạn có thể đi rảo các tiệm kháo sát về mặt hàng cũng như giá cả , cây nào hạp nhãn và tai nghe là mình lấy thôi ( để khách quan nên rủ 1 vài người bạn biết đánh đàn đi theo cùng thử ) Chúc bạn chọn được cây đàn ưng ý nhá .

Thân ái !